Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) 29 Aralık 2022 tarihli ve 32058 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.
Yönetmelik, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (“ETAHS”) ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların (“ETHS”) yükümlülüklerini, elektronik ticarette haksız ticari uygulamaları, hukuka aykırı içeriği, aracılık sözleşmesini, elektronik ticaret lisansını ve elektronik ticaretle ilgili diğer hususları düzenlemektedir.
Yönetmelik ile 26.8.2015 tarihli ve 29457 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yönetmelik’te ETHS’ler, “elektronik ticaret pazar yerinde ya da kendine ait elektronik ticaret ortamında mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapan ya da sipariş alan hizmet sağlayıcı” olarak tanımlanmıştır. ETAHS’lar ise “elektronik ticaret pazar yerinde ETHS’lerin mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkân sağlayan aracı hizmet sağlayıcı” olarak tanımlanmıştır.
6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’dan farklı olarak hem ETAHS’lar hem de ETHS’ler, bir takvim yılındaki net işlem hacimlerine göre orta, büyük ya da çok büyük ölçekli olarak sınıflandırılmışlardır.
Bir takvim yılındaki net işlem hacmi on milyar Türk lirasının üzerinde olan ETAHS’ler orta ölçekli kabul edilirken; bir takvim yılındaki net işlem hacmi on milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı on milyon adedin üzerinde olan ETHS’ler orta ölçekli kabul edilmiştir.
ETAHS’lerin, bir takvim yılındaki net işlem hacmi otuz milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı yüz bin adedin üzerinde olanları ve aynı zamanda Yönetmelik’te orta ölçekli ETAHS’ler için getirilen yükümlülükleri haiz olanları büyük ölçekli kabul edilmiştir. ETAHS’lerin, bir takvim yılındaki net işlem hacmi altmış milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı yüz bin adedin üzerinde olanları ve aynı zamanda Yönetmelik’te orta ve büyük ETAHS’ler için getirilen yükümlülükleri haiz olanları çok büyük ölçekli kabul edilmiştir.
ETHS’lerin, bir takvim yılındaki net işlem hacmi otuz milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı on milyon adedin üzerinde olanları ve aynı zamanda Yönetmelik’te orta ölçekli ETHS’ler için getirilen yükümlülükleri haiz olanları büyük ölçekli kabul edilmiştir. ETHS’lerin, bir takvim yılındaki net işlem hacmi altmış milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı on milyon adedin üzerinde olanları ve aynı zamanda Yönetmelik’te orta ve büyük ETHS’ler için getirilen yükümlülükleri haiz olanları çok büyük ölçekli kabul edilmiştir.
ETHS’lere bilgi verme yükümlülüğü getirilmiş ve kendine ait elektronik ticaret ortamının ana sayfasında doğrudan ulaşılabilecek şekilde “iletişim” başlığı altında aşağıdaki bilgileri eksiksiz bulundurması gerektiği düzenlenmiştir:
• Tacir için ticaret unvanı, MERSİS numarası ve merkez adresi; esnaf ve sanatkâr için adı ve soyadı, vergi kimlik numarası ve merkez adresi.
• KEP adresi, elektronik posta adresi, telefon numarası ve varsa işletme adı ile tescilli markası.
• Mensubu olduğu meslek odası, meslekle ilgili davranış kuralları ve bunlara elektronik olarak ne şekilde ulaşılabileceğine ilişkin bilgiler.
ETAHS’lere de elektronik ticaret pazar yerinin ana sayfasında doğrudan ulaşılabilecek şekilde “iletişim” başlığı altında aynı bilgilerin bulundurulması yükümlülüğü getirilmiştir. Buna ek olarak ETAHS’ler, tanıtıcı bilgilerini doğrulamadığı ETHS’ye aracılık hizmeti sunmamakla ve aracılık hizmeti sunduğu ETHS’nin tanıtıcı bilgilerinin güncelliğini sağlamakla yükümlü kılınmıştır.
Buna ek olarak ETAHS ve kendine ait elektronik ortamda satış yapan ETHS, elektronik ticaret ortamının ana sayfasında doğrudan ulaşılabilecek şekilde teslimat, ödeme, mal ve hizmetlerin seçimi gibi konularda bilgilendirme içeren “işlem rehberi” bulundurmalıdır.
ETAHS, kamu kurum ve kuruluşlarının kendisiyle doğrudan iletişim kurmasına imkân sağlayacak en az bir gerçek veya tüzel kişiyi irtibat noktası olarak belirlemeli ve bu kişinin iletişim bilgilerini ETBİS üzerinden Ticaret Bakanlığı’na bildirmelidir.
ETAHS’nin, ETHS tarafından sunulan içeriğin hukuka aykırı olduğundan haberdar olması hâlinde, bu içeriği yayımdan kaldırarak hukuka aykırı hususu ETHS’ye ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına gerekçesiyle bildirmesi için 48 saatlik bir süre sınırı getirilmiştir.
Yönetmelik’te ayrıca ETAHS’nin, aracılık hizmeti sunduğu ETHS’nin ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya belirli bir kararı almaya zorlayarak normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan haksız ticari uygulamalar yasaklanmıştır. Yönetmelik’te her durumda haksız ticari uygulama olarak sayılan bazı durumlar şunlardır:
• Mal veya hizmet satışı karşılığında ETHS’ye yapılması gereken ödemenin en geç, ürün satış bedelinin ETAHS’nin tasarrufuna girdiği ve siparişin alıcıya ulaştığı tarihten itibaren beş iş günü içinde bedelin tamamını içerecek şekilde yapılmaması.
• ETAHS tarafından satış fiyatında tek taraflı değişiklik yapılması dâhil olmak üzere, ETHS’nin kampanyalı mal veya hizmet satışına zorlanması.
• Herhangi bir hizmet verilmediği veya verilen hizmetin türü ve hizmet bedelinin tutar ya da oranı aracılık sözleşmesinde belirtilmediği hâlde ETHS’den bedel alınması.
Yönetmelik’te ETAHS ile ETHS arasındaki ticari ilişkinin koşulları yazılı şekilde veya elektronik ortamda yapılan aracılık sözleşmesiyle belirleneceği düzenlenmiş olup aracılık sözleşmesinde asgari olarak bulunması gerekenler belirtilmiştir.
Yönetmelik ayrıca orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS ve ETHS’lere, veri kullanım ve paylaşımı, pay devri bildirimi, bağımsız denetim, ödeme hizmeti, mevzuata uygunluk raporu gibi konularda yükümlülükler ve yasaklar da getirmiştir.
Yönetmeliğin tam metnine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
