Anayasa Mahkemesi’nin (“AYM”) 2020/67 Esas sayılı kararı (“Karar”), 30.03.2023 tarih ve 32148 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı. Karar, 7246 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da (“Kanun”) yer alan bazı maddelere ilişkin somut norm denetimini içermektedir. Karar ile 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un geçici Madde 6’daki bazı hükümleri ve Madde 34(3) iptal edildi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (“TBMM”) üyeleri Engin ALTAY, Özgür ÖZEL ve Engin ÖZKOÇ ile birlikte 137 milletvekili tarafından açılan iptal davasında Kanun ile getirilen aşağıdaki düzenlemelerin iptali talep edilmiştir:
- Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”), ihlale son verme yetkisi kapsamında sayılan, teşebbüslerin belirli faaliyetlerini yahut ortaklık paylarını ya da mal varlıklarını devretmeleri şeklindeki yapısal tedbirlere karar verme yetkisini düzenleyen 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“4054 Sayılı Kanun”) 9. maddesi,
- Kurul’un yerinde inceleme yetkisi altında teşebbüslerin ya da teşebbüs birliklerinin defter, veri ve belgelerinin kopyaları ve fiziki örneklerini almasına yetki veren 4054 Sayılı Kanun’un 15. maddesinin birinci fıkrasındaki cümle,
- Rekabet Kurumu (“Kurum”) personelinin statüsünü düzenleyen ve (I) sayılı Cetveldeki toplam kadro sayısını geçmemek ve mevcut kadro unvanları veya 10/7/2018 tarihli ve 2 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi eki cetvellerde yer alan kadro unvanları ile sınırlı olmak kaydıyla hizmet sınıfı, kadro, unvan ve derecelerin değiştirilmesi ile bu kadroların kullanılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Kurul’u yetkili kılan 4054 Sayılı Kanun’un 34. maddesinin 3.fıkrası,
- 4054 Sayılı Kanun’un Geçici 6. maddesinin; Kurum danışmanı, Başkan danışmanı, idari koordinatör, müdür, araştırma uzmanı, basın danışmanı, sistem çözümleyici, veri iletişim uzmanı, programcı, idari hizmet yetkilisi ve idari hizmet uzmanı kadrolarında bulunanlar araştırmacı kadrolarına atanmış sayılacağına ve ilişkin bölümü.
4054 Sayılı Kanun’un 9. maddesine ilişkin yaptığı değerlendirmede AYM, hangi tedbirlerin hangi aşamada alınabileceği konusunun maddede açık ve net bir şekilde düzenlenmesi sebebiyle iptali istenen hükmün belirli, ulaşılabilir, öngörülebilir nitelikte olduğu ve meşru bir amaca dayandığını belirterek, ilgili hükmü Anayasa’ya uygun bulmuştur.
4054 Sayılı Kanun’un 15. maddesine ilişkin yaptığı değerlendirmede AYM, gerçeğe uygun ve korunmuş delillerin elde edilmesi zor olması nedeniyle Kurul’a tanınan defterler, fiziki ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde bulunan her türlü veri ve belgelerin kopyalarının ve fiziki örneklerinin alınması yetkisini gerekli bulmuştur. Buna ek olarak AYM, Kurum’un 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’ndaki yükümlülüklere tabi olduğu değerlendirmesini yapmış, ancak rekabet ihlallerinin tespiti için elde edilen delil niteliğindeki defter, belge, kayıt ve verilerin kopyaları ile fiziki örneklerinin alınmasını öngören hükmün ölçüsüz bir sınırlama olmadığı ve Anayasa’ya uygun olduğu kararına varmıştır.
Buna karşılık, Kurum’un iç organizasyonuna ilişkin olan 34. maddesinin 3. fıkrası bakımından yaptığı değerlendirmede AYM, Kurum personelinin statüsünün ve özlük haklarının kanunla düzenlenmesi gerektiği ve bu yetkinin Kurul’a bırakılmasının yasama yetkisinin devri sonucu doğuracağından kanunilik ilkesini ihlal edeceği sonucuna varmıştır. İlgili hükmün Anayasa’ya aykırılığına ve iptaline oybirliği ile karar verilmiştir.
AYM, uzmanlık alanları ve eğitim düzeyleri birbirinden farklı olan kişilerin tamamının araştırmacı kadrosuna atanması, kişilerin kazanılmış hakkı korunsa da uzun dönemde maaş kaybına uğrayacak olmaları, emeklilik haklarının düzenlenmemiş olması gibi sonuçlara yol açacak olan Geçici 6. maddede iptali istenen hükümlerin hukuki güvenlik ilkesiyle bağdaşmadığına karar vermiştir. İlgili düzenleme oyçokluğu ile iptal edilmiştir.
Kararın tam metnine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230330-5.pdf
