Gelir İdaresi Başkanlığı, 26 Nisan 2024 tarihinde, “Kurumlar Vergisi Beyanname Verme Süresinin Uzatılması” başlıklı VUK-167/2024-5 sayılı Vergi Usul Kanunu (“VUK”) Sirküler’ini (“Sirküler”) yayımladı.
Sirküler ile, 30 Nisan 2024 gün sonuna kadar verilmesi gereken 2023 hesap dönemine ait Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin verilme sürelerinin ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin 6 Mayıs 2024 Pazartesi gün sonuna kadar uzatıldığı duyuruldu.
Hatırtlatmak gerekirse, VUK 298/Ç maddesi uyarınca yapılan enflasyon düzeltmeleri kapsamında, 2023 yılı Kurumlar Vergisi beyannameleri ile gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç sahibi gelir vergisi mükelleflerinin beyannamelerine, enflasyon düzeltmesi öncesi ve sonrası düzenlenen bilançoların eklenmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda, Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu (“KGK”) 24 Kasım 2023’te[1], Türkiye Finansal Raporlama Standartları (“TFRS”) ile Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (“BOBİ FRS”) uygulayan işletmelerin 31 Aralık 2023 tarihinde veya sonrasında sona eren yıllık raporlama dönemlerine ait finansal tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulacağını açıklamıştı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”), bankalar, finansal kiralama, faktoring, finansman, tasarruf finansman ve varlık yönetim şirketlerinin 31 Aralık 2023 tarihli finansal tablolarını enflasyon muhasebesine tabi tutmayacağını bildirmişti. [2]
[1]https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/Egitim/webinar_enflasyon_ozel_hususlar.pdf
[2] https://www.bddk.org.tr/Mevzuat/DokumanGetir/1208
Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”) ise 28 Aralık 2023’teki kararı ile, kurumun finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ve sermaye piyasası kurumlarının yıllık finansal raporlarında Türk Muhasebe Standartı 29 (“TMS 29”) hükümlerinin uygulanacağını ilan etmiştir.[3]
Bu düzenlemeler bağımsız denetime tabi şirketlerde önemli değişikliklere neden olmuş, 2023 yılı sonu itibarıyla TFRS ve VUK açısından Tüketici Fiyat Endeksi (“TÜFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (“ÜFE”) gibi farklı endekslerin esas alındığı iki ayrı enflasyon düzeltmesi yapılmıştır. Bu nedenle, bağımsız denetime tabi şirketlerde üç ayrı bilanço hazırlanmıştı:
- TMS 29 kapsamında düzenlenen bilanço,
- vergisel enflasyon düzeltmesi öncesi bilanço ve
- vergisel enflasyon düzeltmesi sonrası bilanço.
Bu düzenlemelerin yanı sıra, SPK, 2024/14 sayılı bülteninde yayımlanan 07.03.2024 tarihli, 14/382 sayılı Kararı’nda kâr dağıtım politikaları üzerinde de önemli bir güncelleme yaptı. Bu kararda, halka açık şirketlerin kâr dağıtımında enflasyon düzeltmesi yapılmış TMS/TFRS kârını dikkate almaları, ancak dağıtılacak kârın enflasyon düzeltmesi öncesi VUK kârını da geçemeyeceği öngörülmüştü.[4]
Bilindiği gibi, kâr dağıtımı ve yedek akçe ayrımına dair temel hükümler Türk Ticaret Kanunu’nda (“TTK”) belirlenmiştir. Ancak, 2023 yılı vergisel enflasyon düzeltmeleri sonrasında, ülkemizde faaliyet gösteren sermaye şirketlerinin hangi kârı esas alarak kâr dağıtımı yapacaklarına dair net bir düzenleme mevcut değildir. Bu konuda Ticaret Bakanlığı veya KGK tarafından herhangi bir düzenleme yayımlanmamış olup, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın da bu konuda bir düzenleme veya açıklama yetkisi bulunmamaktadır.
[3] https://spk.gov.tr/data/658de15d8f95db218c80c39a/81-2023.pdf
[4] https://spk.gov.tr/data/65ea21db8f95db2634e9f4ea/2024-14.pdf
Yakın zamanda, ekonomi basınında yer alan bilgilere göre, Ticaret Bakanlığı’nın konuya ilişkin hazırladığı tebliğ hazırlığındadır. İşbu tebliğ taslağında, 2023 yılına ait hangi bilançonun ve hangi kârın dikkate alınacağına yönelik şu belirlemeler öne çıkmaktadır:
(a) Finansal tablolarını KGK tarafından belirlenen standartlara uygun olarak hazırlamak zorunda olan şirketler tarafından TTK md. 88’e göre düzenlenen (bağımsız denetim standartlarına göre hazırlanan) enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolar esas alınacaktır.
(b) Birinci madde dışında kalan şirketlerde ise, VUK’un Geçici 33. maddesi ile 555 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği hükümleri uyarınca enflasyon düzeltmesine tabi tutulan finansal tablolar ile enflasyon düzeltmesine tabi tutulmamış olan finansal tablolar birlikte dikkate alınacaktır.
Bu düzenlemelerin uygulamasında, kanun veya şirket sözleşmesine göre net dönem kârının esas alındığı, kâr ve kazanç payı dağıtımlarında, yedek akçe ayrımında, intifa senedi sahiplerine ödeme yapılarak dönem içinde dağıtılan kâr payı avansları için enflasyon düzeltmesi uygulanmamış finansal tablolar kullanılacaktır. Serbest yedek akçelerden ve dağıtılabilir diğer kaynaklardan zarar mahsubu sonrası kalan değerlerden kâr payı dağıtımı, sermaye artırımı ve azaltımı, birleşme, bölünme, tür değişikliği, sermaye kaybı ve borca batık olma durumları tespitinde ise enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolar esas alınacaktır.
Ticaret Bakanlığınca söz konusu tebliğin henüz yayınlanmamış olduğunu dikkate aldığımızda 2023 yılı içinde kâr payı avansı dağıtan şirketler ile tebliğin yayınlanmasından önce kâr dağıtımı yapan kurumlar açısından uygulama farklılıkları oluşabileceğini öngörmekteyiz. Öte yandan (a) ve (b) bentlerinde yaratılan bir kısım işlemlerde enflasyon düzeltmesi uygulanmamış finansal tabloların, bir kısım işlemlerde ise enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tabloların dikkate alınmasının tartışma yaratacak nitelikte olduğunu da belirtmek isteriz.
Enflasyon düzeltmeleri sonrası kâr dağıtımı ve yedek akçe ayrımlarıyla ilgili yasal düzenlemeler konusunda en güncel gelişmeleri sizlerle paylaşmaya devam edeceğimizi hatırlatırız.
Konuyla ilgili detaylı bilgi edinmek ve uyum sürecinde profesyonel destek almak için bizimle her zaman iletişime geçebilirsiniz.
Sirküler’in tam metnine takip eden linkten ulaşabilirsiniz:
