16 Temmuz 2024 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan “Vergi Kanunlarında ve Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” (“Kanun Teklifi”), 18 Temmuz 2024 tarihinde Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Kanun Teklifi’nin kısa süre içerisinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda görüşülerek yasalaşması beklenmektedir.
Kanun Teklifi ile Türkiye’de faaliyet gösteren çok uluslu yabancı şirketler ile yurt dışında faaliyet gösteren Türk şirket gruplarını yakından ilgilendiren Küresel Asgari Kurumlar Vergisi (“KAKV”) getirilmektedir. G20 ve OECD öncülüğünde 2013 yılında başlatılan Matrah Aşındırma ve Kâr Kaydırma (BEPS, Base Erosion and Profit Shifting) Projesi kapsamında geliştirilen KAKV, yıllık toplam cirosu 750 milyon Euro’yu aşan bu şirketlerin, faaliyette bulundukları ülkelerde efektif vergi oranının en az %15 olmasını gerektirmektedir.
KAKV, hem Türkiye’de faaliyet gösteren çok uluslu yabancı şirketleri hem de yurt dışında faaliyet gösteren Türk şirket gruplarını ilgilendiren bir vergidir. Bu sebeple, Kanun Teklifi’nde buna paralel şekilde Yerel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi düzenlenmektedir.
Küresel şirketlere yönelik bu düzenlemenin yanı sıra, Kanun Teklifi ile kurum kazancının indirim ve istisnalar düşülmeden önceki ticari bilanço kârına kanunen kabul edilmeyen giderler eklendikten sonra ortaya çıkan tutar üzerinden %10 oranında bir Yurtiçi Asgari Kurumlar Vergisi hesaplanması öngörülmektedir. Vergi tekniği açısından ve sosyoekonomik nedenlerle; kurum kazancından indirilmesi gereken iştirak kazançları, emisyon primleri, kooperatif risturnları, 6361 sayılı Kanun kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla devirden doğan kazançlar, kira sertifikası ihracı amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla varlık kiralama şirketlerine satıştan doğan kazançlar, yatırım ve ortaklıkların kazançları (taşınmaz satışlarından elde ettikleri kazanç hariç), girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarlar ve korumalı işyerlerinde istihdam edilen ve iş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engelli çalışanlar için ödenen ücretler kurum kazancından mahsup edilecektir.
Teklif, yatırım teşvik belgesi alarak indirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanan mükelleflerin mevcut haklarını korurken, uygulama devreye girdikten sonra alınacak yatırım teşviklerini asgari kurumlar vergisi kapsamına almaktadır. Plan ve Bütçe Komisyonu, serbest bölge kazançları ile Teknokent kazançları ve ARGE merkezi indirimlerini asgari kurumlar vergisi kapsamı dışında tutmuştur. Yeni kurulan firmalar ise 3 yıl boyunca asgari kurumlar vergisinden muaf olacaklardır.
Taşınmazlara yatırım yapan yatırım fon ve ortaklıklarına yönelik bir diğer bir değişiklik ise, taşınmaz satışlarından elde ettikleri kazancın yarısını dağıtma zorunluluğunun getirilmesidir. Ayrıca, yap-işlet-devret ve kamu özel iş birliği projelerinde faaliyette bulunan firmaların kazançları üzerinden alınan kurumlar vergisi oranı %25’ten %30’a yükseltilmektedir.
Teknogirişim şirketleri için ise çalışanlarına sağladıkları menfaatlere yönelik bir düzenleme getirilmektedir. Teknogirişim şirketlerince çalışanlarına bedelsiz veya indirimli olarak verilen ve ücret niteliğinde kabul edilen pay senetlerinin, verildiği tarihteki rayiç değerinin o yıldaki bir yıllık brüt ücret tutarını aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna edilecektir.
Vergi güvenliğini sağlamak amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığına, elektronik ticaret dahil olmak üzere internet ve diğer dijital ortamların reklam, ilan, satış ve kiralama gibi ticari amaçlarla kullanıldığı durumlarda çeşitli hizmet sağlayıcılara ve aracılara bildirim verme yükümlülüğü getirilmektedir.
Vergi cezaları ve uzlaşma süreçlerinde de değişiklikler öngörülmektedir. Genel itibariyle Vergi Usul Kanunu’nda halihazırda düzenlenen usulsüzlük cezaları ve özel usulsüzlük cezalarının artırılması planlanmaktadır.
Bu kapsamda mal ve hizmet ifalarına ilişkin tahsilatların mükellefin kendi adına kayıtlı hesabı yerine başka kişiler adına kayıtlı hesaplar aracılığı ile yapılması durumunda başkalarına ait hesapları kullananlar ile kendi hesabını başkalarına kullandıranlara özel usulsüzlük cezası getirilmektedir. Buna göre, söz konusu kişi adına kayıtlı hesap olmaksızın isim, kimlik numarası ve benzeri yöntemler aracılığıyla yapılan tahsilatlar için de aynı ceza uygulanacaktır. Aynı şekilde, mal teslimi veya hizmet ifaları için kredi kartı, banka kartı, ön ödemeli kart, karekod, elektronik cüzdan ve benzeri ödeme araçları kullanılarak yapılan tahsilatları, başka mükelleflerin veya mükellef olmayanların elektronik cihazları/sistemleri (POS ve benzeri cihazlar) aracılığıyla yapanlara ve bu elektronik cihazları/sistemleri kullandıranlara özel usulsüzlük cezası getirilmektedir.
Vergi incelemelerine bağlı olarak mükellef adına tarh edilen vergiler uzlaşma kapsamından çıkarılmakta ve sadece cezalar için uzlaşma mümkün hale getirilmektedir.
KDV ile ilgili olarak, mükelleflerin KDV beyannamelerinde yer alan Devreden KDV tutarının beş takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilememesi hâlinde, bu tutarın kayıtlarından çıkarılarak vergi incelemesiyle gelir veya kurumlar vergisi tespitinde gider olarak dikkate alınması öngörülmektedir. Ayrıca, faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerin sonraki döneme devreden KDV tutarlarının devralan şirkette indirim olarak kullanılabilmesi için zamanaşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yapılması gerekecektir.
Ticari olmayan, gezi, eğlence, spor gibi faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına yat limanlarına verilen kiralama, bakım gibi hizmetlerde KDV istisnası ise kaldırılmaktadır.
Son olarak, yurt dışına çıkış harcı 500 lira olarak belirlenerek bu tutarın her yıl yeniden değerleme oranında artırılması mümkün hale getirilmektedir.
Konuyla ilgili detaylı bilgi edinmek ve uyum sürecinde profesyonel destek almak için bizimle her zaman iletişime geçebilirsiniz.
İlgili Kanun Teklifi metnine aşağıdaki bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi
İşbu Hukuki Duyuru güncel hukuki konular hakkında sadece genel bilgilendirme amacı ile hazırlanmış olup, bu belge içerisinde yer alan değerlendirmeler hukuki tavsiye ya da hukuki görüş niteliği teşkil etmemektedir. İşbu belgenin içeriğinden dolayı herhangi bir şekilde SRP-Legal Hukuk Ofisine sorumluluk tahmili mümkün değildir. Bu belge kapsamındaki soru ve sorunlarınız bakımından hukuki danışman görüşü alınması tavsiye edilir.
